Parafia Ewangelicko-Augsburska w Tomaszowie Mazowieckim

---

Historia

Początek obecności ewangelików w Tomaszowie Mazowieckim sięga czasów, kiedy hrabia Antoni Ostrowski, inicjator założenia miasta, sprowadził osadników z terenów Prus. W 1820 roku powstało ewangelickie kolegium kościelne, a już w 1823 rozpoczęto budowę świątyni, która została uroczyście poświęcona w 1829 roku. Wraz z kościołem zrealizowano również budynek parafialny oraz szkołę wyznaniową.

Samodzielną parafię w Tomaszowie utworzono 15 lipca 1830, kiedy to proboszczem został ks. Jan Jakub Benni. Jego następcą w 1863 roku został ks. Hermann Bennie, który piastował ten urząd aż do 1870. W okolicznych miejscowościach zakładano kantoraty, w których odbywały się nabożeństwa, a także budowano domy modlitwy, szkoły i cmentarze.

W latach 1870–1871 proboszczem zboru był krótko ks. Władysław Wernitz, a od 1871 pełnił tę rolę ks. Eugeniusz Biedermann. W 1892 roku w Tomaszowie żyło 19 000 mieszkańców, z czego 5506 było ewangelikami, co stanowiło ponad 25% ludności miasta. Z uwagi na rosnącą liczbę wiernych, niezbędne stało się wybudowanie nowej, większej świątyni. Po ośmioletnich staraniach, 27 listopada 1896 roku, wydano pozwolenie na budowę, a prace rozpoczęto w czerwcu 1897 roku pod nadzorem ks. Eugeniusza Biedermanna.

Nowo powstały obiekt został konsekrowany jako kościół Zbawiciela przez superintendenta ks. generalnego Gustawa Manitiusa 15 sierpnia 1902 roku. W 1908 roku przy parafii otwarto dom opieki. Ważnym elementem działalności parafii były różnorodne stowarzyszenia, takie jak grupy sportowe, młodzieżowe, śpiewacze oraz orkiestry.

W 1912 roku ks. Hermann Knothe przejął funkcję proboszcza po ks. Biedermannie, a od 1913 roku zastąpił go ks. Leon Witold May. W 1923 roku parafia liczyła już około 10 tysięcy wiernych, dysponując dwoma kościołami oraz licznymi salami modlitwy i cmentarzami. W 1932 roku stanowisko wikariusza zajął ks. Woldemar Gastpary. Wkrótce, przed wybuchem II wojny światowej, liczba parafian wzrosła do 12 tysięcy.

W obliczu wojny, we wrześniu 1939 roku, ks. Leon Witold May oraz ks. Woldemar Gastpary zostali aresztowani. Ksiądz May był przetrzymywany w Piotrkowie Trybunalskim oraz w Łodzi, a później deportowany do obozu w Dachau, gdzie zmarł 19 grudnia 1940 roku. Po wojnie skutkiem różnych wydarzeń liczba wiernych spadła do kilkuset. Jako duszpasterz służył ks. Woldemar Gastpary, który w 1954 roku ustąpił miejsca ks. Eugeniuszowi Jungto, a jego następcą od 1964 roku był ks. Henryk Czembor, pełniący swoje obowiązki aż do 1983 roku.

Od 1983 do 1987 roku zborowi przewodził ks. Jerzy Gryniakow, a w 1987 roku nowym proboszczem został ks. Roman Jan Pawlas, który to był odpowiedzialny za parafię do 2015 roku. Po nim na proboszcza-administrator został powołany ks. Wiesław Żydel, który pełnił tę rolę w parafii w Piotrkowie Trybunalskim.

1 września 2022 roku na stanowisku wikariusza rozpoczął pracę ks. Bogusław Sebesta, wcześniej związany z parafią w Cieszynie. Rok później, 1 września 2023, został mianowany nowym proboszczem-administratorem parafii tomaszowskiej.

Stan obecny

W każdą niedzielę oraz podczas świąt odbywają się nabożeństwa w kościele ewangelicko-augsburskim Zbawiciela, który znajduje się w Tomaszowie Mazowieckim. Opiekę nad społecznością parafialną sprawuje proboszcz-administrator, ks. Bogusław Sebesta.

Do majątku parafii zalicza się również kościół Świętej Trójcy, usytuowany w Tomaszowie Mazowieckim. Prace charytatywne oraz działalność diakonijna są integralną częścią aktywności parafii, która aktywnie przyczynia się do działań ekumenicznych oraz kulturalnych.

---

Oceń: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Tomaszowie Mazowieckim

---