Mojżesz Blajsztyft, znany również jako Moszek Blajstyft, posługiwał się wieloma pseudoimionami, takimi jak „A. Efroni”, „B. Sztyft” oraz „Ani”. Urodził się w 1892 lub 1893 roku w Tomaszowie Mazowieckim, a swoje życie zakończył tragicznie 28 czerwca 1932 roku w Łodzi.
Był on osobą o wybitnym dorobku literackim oraz uznawanym tłumaczem, którego prace skupiły się głównie na przekładzie dzieł na język hebrajski i jidysz. Jego twórczość pozostawiła trwały ślad w literaturze żydowskiej, docenianej za oryginalność myśli oraz styl pisania.
Życiorys
Mojżesz Blajsztyft, wychowany w rodzinie urzędniczej, rozpoczął swoją edukację w chederze, a następnie uczęszczał do szkoły rzemieślniczej Jarocińskiego w Łodzi, którą ukończył w 1909 roku. Po odbyciu nauki, w 1916 roku podjął współpracę z dziennikiem „Łodzier Togblat”, gdzie publikował zarówno recenzje teatralne, jak i artykuły dotyczące życia społeczności żydowskiej.
Jako wybitny tłumacz literatury, przekładał utwory z języka polskiego i niemieckiego na hebrajski, w tym dzieła takich autorów jak Henryk Sienkiewicz, Juliusz Słowacki, Leon Pinsker, Jerzy Żuławski oraz Bolesław Prus. Niestety, niektóre z jego prac się zagubiły, jednak jego tłumaczenia były publikowane w Łodzi, Warszawie oraz Palestynie, co świadczy o jego znaczeniu wśród twórców literackich tamtego okresu.
Blajsztyft był także członkiem Rady Zawodowej Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich. W 1927 roku ubiegał się o mandat w Radzie Miejskiej w Łodzi, reprezentując Syjonistyczno-Demokratyczny Komitet Wyborczy „Hitachdut”.
Po zakończeniu swojej drogi życiowej, został pochowany na nowym cmentarzu żydowskim przy ulicy Brackiej w Łodzi, co podkreśla jego głębokie związki z miastem oraz jego społecznością.
Tłumaczenia
W kontekście przekładów na język hebrajski, można zidentyfikować kilka istotnych tytułów:
- L. Pinsker, „Autoemancypacja” (w języku hebrajskim znane jako Ojtoemanipasje, Łódź 1918),
- J. Żuławski, „Sabbataj Cwi” (Warszawa, 1924),
- J. Słowacki, „W Szwajcarii”.
Kiedy mówimy o przekładach na jidysz, ważne dzieła to:
- H. Sienkiewicz, „Ogniem i mieczem” (jid. מיט פייער און Schwerד, Mit fajer un szwerd, Warszawa 1924),
- H. Sienkiewicz, „Potop” (jid. מבול, Mabul, Warszawa 1926-1927),
- H. Sienkiewicz, „Pan Wołodyjowski” (jid. פאן וולודיובסקי, Pan Wolodijowski, Warszawa 1928).
Przypisy
- a b c d e f g h i j k Przekłady „Trylogii” Henryka Sienkiewicza na języki jidysz i hebrajski, [w:] Krzysztof DawidK.D. Majus Krzysztof DawidK.D., Henryk Sienkiewicz znany i nieznany, Południowo-wschodni Instytut naukowy w Przemyślu, Warszawa-Przemyśl 2021
- Śmierć literata, „Ilustrowana Republika” (187), bc.wbp.lodz.pl, 08.07.1932 r.
- HenrykH. Sienkiewicz HenrykH., Mit fajer un szwerd, MojżeszM. Blajsztyft (tłum.), wyd. Warszawa, katalogi.bn.org.pl, 1924
- HenrykH. Sienkiewicz HenrykH., מבול: צװײטער טײל פון דער טרילאגיע. [T. 1], Ḥ. Bzshoza, 1926
- HenrykH. Sienkiewicz HenrykH., פאן וואלאדיאווסקי: ראמאן אין דריי טיילן, Farlag Bzshozaʾ, 1928
- GustawG. Wassercug GustawG. (red.), Wszyscy zwolennicy konsekwentnej polityki narodowej oraz prawdziwego demokratyzmu..., „Głos Polski” (269), bc.wbp.lodz.pl, 01.10.1927 r.
- Jakie listy zgłoszono dotychczas?, „Głos Polski” (269), bc.wbp.lodz.pl, 01.10.1927 r.
- Congress for JewishC.J. Culture Congress for JewishC.J., Fun noenṭn ʻever, 1955
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Krzysztof Borowski (1931–2013) | Tomasz Opoka | Marian Lida | Sławomir Grabowski | Ignacy Hirszfang | Elżbieta Czaplińska-Mrozek | Cezary Pazura | Andrzej Stembarth Sawicki | Artur Chyb | Ewa Bloom-Kwiatkowska | Józef Panfil | Zbigniew Dudek | Bartosz Porczyk | Piotr Gajda | Czesław Abratkiewicz | Tomasz Bąk (poeta) | Radosław Pazura | Izabela Kuna | Jarosław Chrabąszcz | Agnieszka MatysiakOceń: Mojżesz Blajsztyft