Karol Artur Serini to postać o bogatej historii, która miała znaczący wpływ na życie religijne i intelektualne Polski. Urodził się 21 marca 1875 roku w Tomaszowie Rawskim, mieszczącym się w województwie mazowieckim, a swoje życie zakończył 21 października 1931 roku w Warszawie.
Był duchownym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, co podkreśla jego zaangażowanie w życie religijne społeczności ewangelickiej oraz szeroką działalność teologiczną. Jako profesor na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, wpłynął na kształcenie i rozwój wielu studentów, którzy później zasilali szeregi tejże wspólnoty.
Dodatkowo, Karol Serini był związany z masonerią, co nadało jego działalności dodatkowy kontekst. Jako autor licznych prac poświęconych masonerii, prawdopodobnie starał się przybliżyć tę tematykę szerszym kręgom odbiorców, analizując jej wpływ na życie społeczne i duchowe.
Życiorys
Karol Serini, pochodzący z uznawanej tomaszowskiej rodziny Serinich, posiadał interesującą historię rodzinną. Jego przodkowie mieli korzenie w Prusach Wschodnich, aczkolwiek byli katolikami. Osiedlili się w Tomaszowie Mazowieckim w początkowych latach istnienia osady hutniczej i sukienniczej, które datuje się na 1823–1830. Jako rzemieślnicy specjalizowali się w zawodzie postrzygacza. Wychowywał się w atmosferze patriotyzmu, co bezpośrednio wpłynęło na jego późniejsze życie. Jego dziadek, Karol Serini (wiadomości te są z czasów, gdy był już w podeszłym wieku), był podejrzewany o działalność rewolucyjną za sprawą publicznego śpiewania pieśni patriotycznych, co skutkowało nałożeniem nad nim policyjnego nadzoru. Ojciec Karola, również Karol Serini, był rzemieślnikiem i wziął udział w powstaniu styczniowym, co skończyło się jego zesłaniem na Sybir wydanym przez Audytorium Polowe. Matka, Zuzanna Karolina Serini z domu Gudel, również z Tomaszowa, urodzona w 1847 roku w Tomaszowie, wywodziła się z ewangelickiej rodziny, co prawdopodobnie miało wpływ na ewangelickie wyznanie Karola Artura. Wczesna utrata ojca skłoniła go do podjęcia studiów teologicznych.
Duchowny
Karol Artur Serini z powodzeniem ukończył studia teologiczne na Uniwersytecie w Dorpacie w 1898 roku. W maju 1899 roku, w Warszawie, został ordynowany na duchownego przez ks. bp. Juliusza Burschego. Do 1919 roku angażował się w pracę duszpasterską, która rozpoczęła się w Pabianicach jako wikariusz, a później kontynuował ją w parafii św. Trójcy w Łodzi. W latach 1901–1905 pełnił funkcję proboszcza w Stawiszynie. Z dniem 29 maja 1905 roku objął probostwo parafii w Zgierzu, zostając następcą ks. Ernesta Burschego; rozpoczął swoją misję 30 lipca, a przez 15 lat sprawował opiekę nad ewangelikami w Zgierzu. W tym czasie stworzył męski chór Concordia i zainicjował wiele grup duszpasterskich dla różnych generacji.
Podczas pierwszej wojny światowej napotykał trudności w pracy duszpasterskiej z powodu swojej polskiej tożsamości. W 1920 roku zdecydował się na rezygnację z posady proboszcza, opuszczając Zgierz. Tego samego roku wyjechał do Bazylei w celu odbycia rocznego stypendium, podczas którego uzyskał tytuł licencjata. W kwietniu 1922 roku, zgodnie z prośbą bp. Burschego, objął kierownictwo Katedry Teologii Systematycznej na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Wolnomularz
Karol Serini, jako jedyny znany duchowny, został przed rokiem 1929 inicjowany do warszawskiej loży wolnomularskiej „Wolność Przywrócona”. Tworzył prace, które próbowały zanalizować wolnomularstwo zarówno z perspektywy historycznej, jak i teoretycznej. Jego praca zatytułowana „Masoneria”, w której omawia pochodzenie i rozwój wolnomularstwa, została opublikowana w 1929 roku w kilku numerach pisma „Jednota”, wydawanego przez Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP. W 1934 roku tekst ten został dodany do post mortem wydanego zbioru artykułów „Życie, nauka, religia”.
Dodatkowo, jego druga, choć niedokończona praca nosiła tytuł „Symbol w wolnomularstwie”. Pierwotnie została wygłoszona przez niego jako lożowa „deska” i miała charakter filozoficzny, tłumacząc spojrzenie na rzeczywistość poprzez symbolikę w ramach „sztuki królewskiej”. Ta publikacja, z 1933 roku, powstała z inicjatywy „Grupa przyjaciół i uczniów […] dla uhonorowania pamięci Jego”. Obie prace ukazały się w 1992 roku w historycznym czasopiśmie „Ars Regia”, a „Symbol w wolnomularstwie” został wznowiony w 2014 roku w „Bibliotece tradycji europejskiej”, tom 56, ISBN 978-83-7950-386-5 (str. 53).
Przypisy
- Norbert Wójtowicz Serini Karol, [w:] N. Wójtowicz, Masoneria. Mały słownik, Warszawa 2006 r., s. 342.
- Strzyżewska Z., Zesłańcy Powstania Styczniowego z Królestwa Polskiego. Wykaz nazwisk z akt w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych, Warszawa 2001 r., s. 131.
- Włodzimierz Rudź, Echa wydarzeń styczniowych w zbiorach Archiwum Państwowego w Tomaszowie Maz. 1863-1983, Tomaszów Maz. 1985 r., s. 7.
- Jan Góral, Ryszard Kotewicz, Dwa wieki Tomaszowa Mazowieckiego. Zarys dziejów miasta 1788-1990, Tomaszów Mazowiecki 1992 r., s. 374, 377.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Ireneusz Pękalski | Jan Albrecht (duchowny) | Herman Benni | Witold Dzięcioł | Mieczysław Różański | Rafał Credo | Bohdan PapiernikOceń: Karol Serini