Rafał Ernest Credo, znany również jako Rafał Credo, to postać o niezwykłej biografii, którą warto przybliżyć szerszemu gronu odbiorców. Urodził się 26 listopada 1830 roku w Tomaszowie Mazowieckim, a jego życie zakończyło się tragicznie 6 października 1867 roku w Smolicach.
Ten polski franciszkanin, który przez wiele lat pełnił rolę duchownego, był również utalentowanym malarzem oraz aktywnym działaczem patriotycznym. Jego wpływ na społeczność lokalną oraz wsparcie dla idei narodowowyzwoleńczych pozostawiły trwały ślad w historii Polski.
Życiorys
Ernest (Frydolin) Credo przyszedł na świat 26 listopada 1830 roku w Tomaszowie Mazowieckim. Był synem kotlarza, Gotfryda (Bogumiła) Credo oraz Marcjanny z Pilnakowskich. Uroczystość chrztu miała miejsce 4 grudnia 1830 roku. Edukację rozpoczął w niemieckiej szkole w rodzinnym mieście, a później kontynuował w szkole rządowej. Od najmłodszych lat przejawiał talent do sztuk plastycznych. Po roku 1846 rozpoczął naukę malarstwa pod okiem Rafała Hadziewicza, co za pewnik uznawane jest za czas nauki już w wieku zakonnym, kiedy to mieszkał w klasztorze w Wieluniu. Znane są jednak spekulacje, że mógł mieć styczność z Hadziewiczem jeszcze wcześniej.
15 listopada 1851 roku dołączył do franciszkanów z obediencji reformackiej w Wielkopolsce, w Prowincji św. Antoniego Padewskiego. Nowicjat odbył w Wieluniu, a następnie stał się członkiem wspólnoty pokoju w Koninie i Warszawie. Po studiach z zakresu filozofii i teologii w Warszawie, został przeniesiony 6 września 1858 roku znowu do klasztoru w Koninie. Mimo że miał problem z nauką, należy zaznaczyć, że nie wynikało to z braku zdolności, lecz raczej z niskiego zaangażowania.
W 1858 roku przeniósł się do nowej prowincji reformackiej Niepokalanego Poczęcia NMP w Wielkim Księstwie Poznańskim oraz na Pomorzu Zachodnim, która obecnie funkcjonuje pod nazwą Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych. W klasztorze w Łąkach Bratiańskich mieszkał do 1867 roku, kontynuując swe studia teologiczne oraz pilnując karności życia zakonnego. W roku 1860 został dopuszczony do diakonatu, a 24 kwietnia 1861 roku przyjął święcenia kapłańskie. Prowadził w klasztorze pracownię konserwatorsko-malarską, jednak jego działalność patriotyczna stała się powodem zagrażającym jego pozycji, co doprowadziło do prób usunięcia go z klasztoru przez pruskie władze w 1864 roku. Wydarzenie to zostało jednak zablokowane dzięki interwencji biskupa chełmińskiego Jana Nepomucena Marwicza.
W 1867 roku, na mocy postanowienia władz prowincjonalnych, został przeniesiony do klasztoru w Goruszkach, gdzie jego zdrowie uległo pogorszeniu; zdiagnozowano u niego gruźlicę. Przed swoją śmiercią przebywał u sióstr służebniczek w Smolicach, mając okazję osobiście znać ich założyciela, bł. Edmunda Bojanowskiego. Zmarł 6 października 1867 roku w Smolicach, zostając pochowany na cmentarzu zakonnym przy klasztorze w Miejskiej Górce. Determinizm polityki pruskiej, skoncentrowanej na antypolskich i antykatolickich działaniach, sprawił, że trudno jest ustalić pełną listę jego dzieł malarskich. Dodatkowo późniejsze działania władz pruskich w odniesieniu do zakonników z prowincji Niepokalanego Poczęcia NMP również nie sprzyjały prowadzeniu badań mających na celu odtworzenie dorobku o. Rafała Credo.
Dzieła malarskie
Rafał Credo to artysta, którego dziedziną dominującą zostały malarstwo oraz ilustracja. W jego twórczości można zauważyć wiele znaczących dzieł, które znacznie wpływają na życie religijne w regionie.
- Św. Antoni Padewski, 1852, Klasztor franciszkanów w Wieluniu,
- Święty franciszkański z krzyżem, 1852, Klasztor franciszkanów w Wieluniu,
- Św. Piotr z Alkantary, 1852, Klasztor franciszkanów w Poznaniu na Garbarach (zabrany z Wielunia),
- Św. Kazimierz Królewicz, 1852, Klasztor franciszkanów w Poznaniu na Garbarach (zabrany z Wielunia),
- Odpust Porcjunkuli, po 1867, Klasztor franciszkanów w Miejskiej Górce,
- Niepokalane Poczęcie NMP, po 1867, Klasztor franciszkanów w Miejskiej Górce,
- Chromolitografia z Matką Bożą Łąkowską, 1863, Klasztor kapucynów w Krakowie.
Każde z wymienionych dzieł odzwierciedla bogatą tradycję religijną oraz artystyczną regionu, w którym powstały. Dzieła te nie tylko ubogacają wnętrza klasztorów, lecz także stanowią ważny element lokalnej kultury.
Przypisy
- Anzelm J. Szteinke OFM. Reformackie korzenie Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. „Szkoła Seraficka”, 1, s. 9-52, 2008 r. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. ISSN 1898-7842.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Bohdan Papiernik | Karol Serini | Ireneusz Pękalski | Jan Albrecht (duchowny) | Herman Benni | Witold Dzięcioł | Mieczysław RóżańskiOceń: Rafał Credo