Emanuel Mink

---

Życiorys

Emanuel Mink przyszedł na świat w rodzinie polskich Żydów, której przedstawiciele przeszli proces asymilacji. Już w 1928 roku wstąpił do Komunistycznego Związku Młodzieży, a dwa lata później do Komunistycznej Partii Polski. Jego działalność polityczna doprowadziła go do aresztowania w 1931 roku, gdzie spędził cztery lata za kratkami. Po odbyciu kary zdecydował się na emigrację do Belgii, gdzie uczestniczył w Spartakiadzie w Barcelonie jako członek żydowskiej drużyny piłkarskiej.

W momencie wybuchu wojny domowej w Hiszpanii, Emanuel był jednym z pierwszych zagranicznych ochotników, którzy zgłosili się do obrony Republiki. Jak podaje jego syn, Jerzy Mink, jego motywacją były nie tylko przekonania ideologiczne, ale także przekonanie, że konflikt ten stanie się pierwszym zbrojnym oporem Żydów przeciwko rosnącemu nazizmowi. Brał aktywny udział w obronie Madrytu, a w dalszej części walk został dowódcą kompanii żydowskiej im. Naftalego Botwina, wchodzącej w skład XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego, a od 1937 roku był członkiem Komunistycznej Partii Hiszpanii. Podczas zmagań został dwukrotnie ciężko ranny.

W obliczu zaciętej walki nad rzeką Ebro, gdzie jego jednostka straciła około 80% składu, Mink podjął się odbudowy kompanii i objął dowództwo jako jej ostatni komendant. Po zakończeniu działań wojennych został internowany we Francji. Po zwolnieniu z obozu, w 1941 roku wstąpił do Imigranckiej Siły Roboczej, która była częścią Wolnych Strzelców i Partyzantów, składających się z obcokrajowców. Niestety, w sierpniu tego samego roku został aresztowany podczas łapanki na Żydów w Paryżu, co doprowadziło go do obozu w Drancy. Z tego miejsca został deportowany w pierwszym transporcie francuskich Żydów do KL Auschwitz, gdzie nadano mu numer obozowy 28413.

W Auschwitz dołączył do ruchu oporu, pracując przy reperacji baraków, a przez pewien czas miał szczęście do niemieckiego majstra, który przemycał mu jedzenie. Po wojnie Mink przedstawiał ten epizod jako dowód, że nie wszyscy Niemcy odpowiadają za zbrodnie reżimu hitlerowskiego. Po pewnym czasie trafił do obozu Natzweiler-Struthof w Alzacji, gdzie przeżył aż do wyzwolenia w 1945 roku.

Po wojnie Emanuel wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej, a w 1950 roku powrócił do Polski. W Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego piastował stanowisko inspektora sanitarnego aż do 1964 roku. Był także aktywnym członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W roku 1969, na skutek antysemickiej kampanii wywołanej wydarzeniami marcowymi, zdecydował się na emigrację do Francji.

Mink był prawdopodobnie jednym z ostatnich uczestników walk w Hiszpanii znanych jako „dąbrowszczacy”. Jak donosił „Tygodnik Powszechny” w 2007 roku, w Polsce emeryturę pobierało jeszcze około 25 weteranów, w tym wielu wdów. W tym samym okresie we Francji żyło dwóch „dąbrowszczaków”, w tym Emanuel Mink.

Odznaczenia

Emanuel Mink został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami, które świadczą o jego zasługach. Do najważniejszych z nich należą:

• kawaler Orderu Narodowego Zasługi (Francja),
• Krzyż Partyzancki (Polska),
• medal „Za waszą wolność i naszą” (Polska),
• medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• i inne.

---

Oceń: Emanuel Mink

---