Lechosław Jerzy Goździk, urodzony 21 stycznia 1931 roku w Tomaszowie Mazowieckim, to postać, która znacząco wpisała się w dzieje polskiej polityki. Jako długoletni działacz oraz wykwalifikowany robotnik, jego życie i działalność były ściśle związane z kluczowymi momentami w historii kraju.
Goździk zmarł 28 maja 2008 roku w Świnoujściu. Współczesna analiza jego wkładu w transformację ustrojową Polski wskazuje, że był on jednym z kluczowych graczy podczas przesilenia politycznego w październiku 1956 roku. Jego działania i decyzje w tym okresie miały istotny wpływ na dalsze losy narodu polskiego, a także na kształtowanie się współczesnej demokracji w Polsce.
Życiorys
Lechosław Goździk przyszedł na świat 21 stycznia 1931 roku, jako syn Jana Aleksandra Goździka oraz Zofii z domu Kopeć. Jego droga życiowa była niezwykle różnorodna i pełna zaangażowania społecznego.
W niewielkim Tomaszowie rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum Handlowym, a następnie podjął pracę w fabryce włókienniczej, gdzie pracował jako robotnik. Jego pierwsze doświadczenia zawodowe to stanowisko niewykwalifikowanego robotnika, który zajmował się przewożeniem taczek. Z czasem awansował na ślusarza w narzędziowni.
W 1948 roku wstąpił do Związku Walki Młodych, który niedługo potem przekształcił się w Związek Młodzieży Polskiej (ZMP). Dodatkowo wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Po ukończeniu rocznej Centralnej Szkoły ZMP w Otwocku, w latach 1951-1952 zaangażował się w działalność organizacji. Jednakże w 1952 roku został usunięty z ZMP, co miało związek z jego krytycznymi ocenami sytuacji społecznej w Polsce, które były sprzeczne z linią propagandową organizacji.
W 1955 roku rozpoczął pracę w Fabryce Samochodów Osobowych w Żeraniu, gdzie od jesieni 1955 do początku 1958 roku pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Zakładowego PZPR. To był czas, kiedy w październiku 1956 roku stał się nieformlanym liderem robotników Żerania oraz jedną z kluczowych postaci ruchu robotniczego. Jego zaufanie zdobyli bezpartyjni robotnicy, z którymi wolał współpracować, doświadczając tym samym wsparcia metodycznych. Jako sekretarz zakładowej organizacji partii w FSO, wygłaszał przemówienia na Politechnice Warszawskiej.
Goździk potrafił zapobiec studentom nastrojonym do zamieszek, które mogły wybuchnąć po rumorach o strajku w FSO. Wspierając studentów domagających się większych swobód politycznych, podkreślał, że nie mogą oni oczekiwać wsparcia ze strony robotników.
Po październiku 1956 roku, wysunął propozycję powołania rad robotniczych. W styczniu 1957 roku stanął w wyborach mających miejsce na liście Frontu Jedności Narodu, gdzie został umieszczony na odległej pozycji na liście przez kierownictwo PZPR, co z góry pozbawiło go szans na zdobycie mandatu w Sejmie.
W swoich relacjach przyjaźnił się z takimi postaciami jak Karol Modzelewski oraz Jacek Kuroń. Po 1958 roku przeniósł się na stałe do Warszawy, a następnie w 1961 roku rozpoczął pracę w fabryce zbrojeniowej T-12. Równocześnie ukończył technikum mechaniczne i w 1964 roku osiedlił się w Świnoujściu, gdzie pracował w administracji nadmorskiego przedsiębiorstwa budowlanego i jako rybak.
Po wydarzeniach grudniowych w 1970 roku, Goździk podjął decyzję o odejściu z PZPR, a w 1980 roku poparł Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, choć z braku wiary w możliwość zmiany ustroju w Polsce nie przystąpił do związku.
W Świnoujściu przez długie lata zaprzeczał swojemu liderstwu w protestach z 1956 roku, twierdząc, że podobieństwo nazwiska to jedynie przypadek. Dopiero w 1980 roku, po wywiadzie przeprowadzonym przez Hannę Krall na łamach „Polityki”, jego osoba stała się szerzej znana, a Goździk przestał być anonimowy w tym mieście.
Po przemianach w 1989 roku zaangażował się w działalność samorządową. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Miasta Świnoujście w latach 1990-1998, a następnie wiceprzewodniczącego Sejmiku Województwa Szczecińskiego. Uczestniczył także w wyborach parlamentarnych, jednak zarówno w 1993, jak i 1997 roku nie zdołał zdobyć mandatu.
Był również przewodniczącym Stowarzyszenia Rybaków Morskich oraz autorem książki wspomnieniowej, która ukazała się w 1996 roku pod redakcją Stefana Bratkowskiego, noszącej tytuł „Październik 1956. Pierwszy wyłom w systemie. Bunt, młodość i rozsądek.” Lechosław Goździk zmarł 28 maja 2008 roku, a kilka dni później, 31 maja, został pochowany na cmentarzu komunalnym w Świnoujściu.
Przypisy
- Lechosław Goździk – przywódca robotników na Żeraniu. polskieradio.pl, 28.05.2023 r. [dostęp 17.06.2023 r.]
- Rocznica urodzin Lechosława Goździka. dzieje.pl, 20.01.2017 r. [dostęp 17.06.2023 r.]
- Świnoujście: pogrzeb Lechosława Goździka. bankier.pl, 31.05.2008 r. [dostęp 17.06.2023 r.]
- Goździk kandydatem UD. rp.pl, 29.06.1993 r. [dostęp 17.06.2023 r.]
- Uchwała nr XIV/106/2015 Rady Miasta Świnoujście z dnia 22.10.2015 r. w sprawie nadania Honorowego Obywatelstwa Miasta Świnoujście [online], swinoujscie.pl [dostęp 20.08.2021 r.]
- Sasanka 2022 ↓, s. 213.
- Sasanka 2021 ↓, s. 90.
- Sasanka 2021 ↓, s. 83.
- Sasanka 2021 ↓, s. 68.
- Kozłowski 2009 ↓, s. 109.
- Kozłowski 2009 ↓, s. 108.
- Kozłowski 2009 ↓, s. 118.
- Kozłowski 2009 ↓, s. 107.
- Sasanka 2021 ↓, s. 103.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Tadeusz Cielniak | Rafał Wójcikowski | Katarzyna Kacperczyk | Anita Sowińska | Stanisław Kujda | Henryk Piasecki | Feiga Talman | Lidia Ciołkoszowa | Oskar Lange | Jan Palczewski | Józef Haensel | Stanisław Stańdo | Zdzisław Ochocki | Adrian Witczak | Motel Łokieć | Bogdan Dymarek | Leon Rubinsztein | Zofia Czekalska | Emanuel Mink | Jan Edmund ReymanOceń: Lechosław Goździk