Zdzisław Ruszkowski

---

Życiorys

Zdzisław Ruszkowski, syn malarza Wacława Ruszkowskiego (1868-1934) oraz jego żony Karoliny (1875-1973), w swoich wczesnych latach życia spędził czas w Kaliszu, gdzie to się wychował aż do ukończenia drugiego roku życia. Gdy nastał wybuch I wojny światowej, rodzina przebywała w letnim domku w Brańszczyku. Oczekując na powrót do Kalisza, zdecydowali się na wyjazd do Rosji, skąd powrócili do kraju na początku rewolucji październikowej. Już w tym czasie Zdzisław, pod okiem swojego ojca, zainicjował swoją przygodę z malarstwem, zajmując się malowaniem scen batalistycznych, koni oraz pejzaży.

W 1918 roku powrócili do Kalisza, a w 1925 Zdzisław rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie miał okazję pracować pod czujnym okiem wybitnych artystów takich jak Józef Mehoffer, Wojciech Weiss, Stanisław Kamocki oraz Władysław Jarocki. Po odbyciu służby wojskowej w 1929 roku, Ruszkowski przeniósł się do Warszawy, kontynuując studia na Akademii Sztuk Pięknych u Felicjana Szczęsnego Kowarskiego i Leonarda Pękalskiego. Dzięki wielu osiągnięciom artystycznym, dołączył do grupy artystycznej Pryzmat, gdzie miał możliwość wystawienia swoich prac w Instytucie Propagandy Sztuki.

W 1933 roku w ramach pierwszej wystawy ugrupowania zaprezentował obraz „Pejzaż z Żoliborza” oraz z sukcesem ukończył swoje studia. W 1934 roku, kiedy jego ojciec Wacław Ruszkowski umarł w Brańszczyku, Zdzisław postanowił wyjechać do Paryża. Wyjazd ten okazał się być na stałe. Początkowo żył dzięki majątkowi, który pozostał po rodzicu, a później stał się gościem znajomych oraz przyjaciół. Taki styl życia umożliwił mu bezstresowe poświęcenie się artystycznej pracy. Wędrując z innymi artystami, odwiedzał różne zakątki Francji i Hiszpanii, a także tworzył prace w takich krajach jak Wielka Brytania, Irlandia, Włochy oraz Cypr.

W 1936 roku, zafascynowany twórczością Paula Cézanne’a, Zdzisław wyjechał do Aix-en-Provence w celu zobaczenia krajobrazów, które ten wielki artysta malował. W tym czasie nawiązał przyjaźń z polskim artystą Janem Wacławem Zawadowskim, który użyczył mu swojego studia wiejskiego. W 1938 roku Ruszkowski przesłał swoje prace do Polski na drugą wystawę grupy Pryzmat. Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego we Francji.

Po kapitula cji Francji, Zdzisław pieszo przekroczył Pireneje w poszukiwaniu schronienia w Hiszpanii, skąd przez Portugalię dotarł do Gibraltaru, a następnie do Szkocji. W 1941 roku brał udział w wystawach w Royal Scottish Academy of Art. Tej samej zimy poślubił Jennifer McCormack. Od tego momentu dzielił swoje życie pomiędzy Londyn, Kornwalię oraz pracownię w Lyme Regis w Dorset. W 1946 roku uczestniczył w wystawie „The London Group Exhibition”, a dwa lata później miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w Roland Browse and Delbanco Gallery. Przez początkowe lata wojny interesował się postimpresjonizmem, jednak na początku lat pięćdziesiątych omal nie zmienił swojego stylu, zmierzając ku osobistym interpretacjom odczuwania natury.

Poznał również Toma Laughtona, kolekcjonera sztuki oraz hotelarza, z którym nawiązał długoletnią przyjaźń. W tym czasie przeżywał kryzys twórczy, jednak dzięki namowom przyjaciela powrócił do malarstwa. W 1959 roku obaj mężczyźni odwiedzili Loch Maree w Szkocji, gdzie z pomocą Laughtona Ruszkowski przekształcił starą chatę w swoje studio. Spędził tam dwa kreatywne lata: 1960 i 1961. W okresie między 1950 a 1980 rokiem Ruszkowski regularnie wystawiał swoje prace w Wielkiej Brytanii, w tym w Leicester Gallery, Roland Browse & Delbanco Gallery oraz Jablonsky Gallery.

W latach tych, poprzez plenerowe malowanie, przeważnie dopełniał swoje obrazy w atelier znajdującym się w Londynie lub w Lyme Regis. Zdzisław po raz pierwszy od wyjazdu odwiedził Polskę w 1957 roku i powrócił tu jeszcze w 1963, 1970 oraz w 1973 roku, kiedy to zmarła jego matka. Bolesna strata przyjaciela, Toma Laughtona w 1984 roku, pozostawiła po sobie jego kolekcję składającą się z 182 obrazów Ruszkowskiego, z czego 9 zostało przekazanych galerii w Scarborough.

Po tym roku artysta rozpoczął zmagania ze zdrowiem, przede wszystkim z poważnymi problemami ze wzrokiem, co skłoniło go do skupienia się na rzeźbie. Odbył kilka podróży do Grecji i Włoch z żoną. W latach 1989 oraz 1990 Ambasada RP w Wielkiej Brytanii zorganizowała w Galerii Middlesborough dwie wystawy prac Zdzisława Ruszkowskiego z kolekcji Michaela Simonowa. W grudniu 1990 roku w Schwartz Sackin Fine Arts w Londynie odbyła się jego ostatnia wystawa. Po utracie zdolności do malowania, artysta popadł w depresję, a ostatecznie w kwietniu 1991 roku, po ostatniej próbie malarstwa, zmarł 18 maja 1991 roku w Londynie.

---

Oceń: Zdzisław Ruszkowski

---