Henryk Steinman

---

Rodzina

Henryk Steinman przyszedł na świat w rodzinie o spolonizowanych korzeniach, gdzie jego rodzice stanowili żydowskich przemysłowców. Był synem Samuela Steinmana (1869–1933), który nie tylko prowadził fabrykę sukna, ale także był aktywnym działaczem społecznym oraz municypalnym, a także promotorem sportu, będącym założycielem lokalnego klubu sportowego. Jego matką była Pelagia z domu Makow.

Henryk miał trzech braci: Alfreda (1894–1944), Mieczysława (1896–1944) oraz Maurycego (1898–1916), który walczył w Legionach Polskich i zginął w boju pod Kościuchnówką.

W dniu 29 listopada 1922 roku w Tomaszowie Mazowieckim, Henryk zawarł związek małżeński z rówieśnicą Henryką z Landsbergów (1900–1990). Z tego związku przyszedł na świat syn Jerzy Bolesław Steinman, znany również jako George Stena (1923–2011), który był prawnikiem osiedlonym w Australii i autorem wspomnień dotyczących okresu holocaustu.

Edukacja

Henryk Steinman swoją edukację rozpoczął w szkołach znajdujących się w Tomaszowie oraz Łodzi. Następnie kontynuował naukę w Gimnazjum Filologicznym Męskim Towarzystwa „Uczelnia” w Łodzi. W 1919 roku, jesienią, uzyskał urlop akademicki z wojska, co umożliwiło mu warunkową immatrykulację na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, nawet przed przystąpieniem do matury.

Maturę zdał wkrótce w warszawskim gimnazjum. W latach 1923–1924 kontynuował swoje studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, jednak niestety nie udało mu się ich ukończyć z powodu przedwczesnej śmierci. Warto zaznaczyć, że Steinman był także pasjonatem książek, posiadając bogaty zbiór prywatnej biblioteki, w której znajdowały się ekslibrisy.

Działalność patriotyczna

Henryk Steinman był niezwykle aktywną postacią w okresie I wojny światowej, angażując się w różnorodne działania na rzecz niepodległości kraju. Jego działalność w organizacjach niepodległościowych zyskała sobie uznanie i stanowiła ważny element walki o suwerenność.

W 1915 roku brał udział w „kampanii rekrutacyjnej w I Brygadzie”, co posłużyło jako fundament dla jego późniejszej kariery wojskowej. Następnie Steinman pełnił funkcję instruktora w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), co dodatkowo umocniło jego zaangażowanie w działania niepodległościowe.

W listopadzie 1918 roku aktywnie uczestniczył w rozbrajaniu niemieckich wojsk stacjonujących w Warszawie. Po odzyskaniu niepodległości, jako ochotnik wstąpił do 3. Pułku Ułanów im. „Dzieci Warszawy”. Już w styczniu 1919 roku wyruszył na front do Galicji, gdzie jako ułan Szwadronu Zapasowego 3 Pułku wziął udział w walkach przeciwko siłom ukraińskim pod Bełzem.

Po powrocie do Warszawy w kwietniu 1919 roku, między IV a VI 1919 roku, brał udział w walkach z bolszewikami o Mińsk, w tym w potyczce koło Łohiszyna. Już jesienią 1919 roku skorzystał z urlopu akademickiego, co było z pewnością sporą zmianą w jego intensywnym życiu wojskowym.

Wiosną 1920 roku odbył powrót do pułku z urlopu akademickiego. W stopniu podchorążego wziął aktywny udział w wojnie polsko-sowieckiej, walcząc pod Unorzycą. Jego oddanie i determinacja pozwoliły mu dotrzeć aż do Kijowa oraz rzeki Dniestru. Z 3. Pułkiem Ułanów wycofał się później za Bug, osłaniając odwrót polskiej piechoty, co pokazuje jego umiejętność strategii i taktyki. Walka pod Cycowem w dniach 15–16 sierpnia 1920 roku oraz przeżycie Bitwy Warszawskiej to kluczowe momenty jego kariery.

Steinman brał również udział w kampanii litewskiej, a po jej zakończeniu, w celu doskonalenia swoich umiejętności militarnych, ukończył Kurs Karabinów Maszynowych w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu.

Publikacje

Tomiki poetyckie

Henryk Steinman, pisząc pod pseudonimem „Henryk Kamiński”, stworzył niezwykłe dzieło zatytułowane Z doli i niedoli pułku 3 ułanów «Dzieci Warszawy». Jego tomik, opublikowany w Łodzi w 1920 roku, zawiera 100 wierszy, które zostały zadedykowane jego przyszłej żonie, Henryce Landsberg, znanej również jako „Jusia” lub „Henusia”. Osobisty portret autora znalazł się również w wydaniu, a faksymile wszystkich wierszy pojawiły się w „Zeszytach Tarnogórskich” nr 6 (1988) oraz nr 9 (1991).

W roku 1921, Steinman ogłosił kolejny zbiór poezji, Auto da fé, który ukazał się jako dodatek do „Kuriera Tomaszowskiego”. W następnych latach jego prace obejmowały także tomik Kokainerzy, wydany w Tomaszowie w tym samym roku, oraz wiersze z tomiku Kokaina, opublikowanego w Kaliszu w 1922 roku. W planach wydawniczych pozostawały dalsze prace, w tym powieść kokainowa 66 oraz zbiór poezji pt. Jesień.

Drobne utwory (wiersze, eseje i felietony)

Wśród licznych dzieł Steinmana znajdują się również mniejsze utwory, które zyskały uznanie. W zbiorze znalazł się patriotyczny wiersz Bitwa, który został opublikowany w kaliskim „Kalendarzu na rok 1921”. Ponadto, w tym samym roku, w „Kurierze Tomaszowskim” ukazał się esej Rok 1921, podpisany jako H. K., oraz felieton Zygzaki, który poruszał temat codziennych zmagań redaktora gazety regionalnej. Innymi wymienionymi utworami były Hymn, który ukazał się w numerze 1 tego samego czasopisma, a także refleksyjny wiersz I tak dalej, opublikowany w numerze 9.

Działalność dziennikarska i redakcyjna

Na końcu 1920 roku, Henryk Steinman zainicjował projekt wydania lokalnej gazety. Już w pierwszych miesiącach 1921 roku zrealizował te plany. Wraz ze swoim kolegą z czasów gimnazjum, Zygmuntem Hirszhornem (1899–1921), oraz inżynierem Henrykiem Rozenfarbem-Różyckim (1883–1942), rozpoczęli wydawanie „Kuriera Tomaszowskiego”. Była to pierwsza gazeta w języku polskim, która ukazywała się w mieście trzy razy w tygodniu: w niedzielę, wtorek i piątek.

Oficjalnym wydawcą tego pisma był Władysław Landsberg (1888–1941), który w przyszłości został szwagrem Henryka Steinmana. Redakcja oraz administracja gazety mieściły się w domu Steinmanów. Pomimo zapału i pracy, ukazało się jedynie dziesięć numerów, z pierwszym wydaniem z datą 16 stycznia 1921 roku, a ostatnim – 6 lutego tego samego roku.

Wydawanie „Kuriera Tomaszowskiego” z jakiegoś powodu zakończyło się, ale na jego łamach Henryk Steinman zamieszczał różnorodne teksty, w tym artykuły, felietony oraz wiersze. Jego zaangażowanie w redakcję miało wpływ na lokalną społeczność i stanowiło ważny element działań dziennikarskich w tamtych czasach.

Zgon i miejsce pochówku

W grudniu 1924 roku Henryk Steinman brał udział w ćwiczeniach wojskowych organizowanych przez 3. Pułk Ułanów. Niestety, podczas prób pokonywania toru przeszkód doszło do nieszczęśliwego wypadku, w wyniku którego spadł z konia. Ten pechowy upadek miał tragiczne konsekwencje.

Po jego przedwczesnej śmierci, Henryk Steinman został pochowany na cmentarzu żydowskim w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie znajduje się jego nagrobek oznaczony numerem 32.159. W bliskim sąsiedztwie spoczywa też Samuel Steinman, ojciec Henryka Steinmana-Kamińskiego, którego nagrobek nosi numer 32.158.

---

Oceń: Henryk Steinman

---