Janina M. Jasińska-Luterek, urodzona 21 lipca 1925 roku w Tomaszowie Mazowieckim, była znaną polską artystką, której życie zakończyło się 18 lutego 2018 roku w Lailly-en-Val.
Jej twórczość koncentrowała się głównie na malarstwie sztalugowym, szczególnie techniką olejną, a także na rysunku, co czyniło ją jedną z wyróżniających się postaci w polskiej sztuce.
Życiorys
Janina Jasińska, będąca żołnierzem Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej w latach 1943–1945, posługiwała się pseudonimem „Nike”. Po wojnie podjęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w której to pracowni Michała Byliny uzyskała dyplom Wydziału Malarstwa Sztalugowego w 1953 roku. Swój zawodowy rozwój zaczynała jako asystentka u Artura Nacht-Samborskiego.
W latach 1953–1967 była aktywnym członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, gdzie uczestniczyła w licznych wystawach ogólnopolskich oraz regionalnych organizowanych przez ZPAP. Brała także udział w festiwalach sztuki, które odbyły się w Gdańsku i Szczecinie, jak również w międzynarodowych ekspozycjach sponsorowanych przez Ministerstwo Kultury i Sztuki.
Janina Jasińska była jedną z kluczowych postaci w inicjatywie, która doprowadziła do zorganizowania „Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki”, znanej pod hasłem „Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi”, która odbyła się w 1955 roku w Warszawie i zapisała się w historii pod nazwą „Arsenał”. Pełniła ważną funkcję jako wiceprzewodnicząca Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego tej przełomowej wystawy.
W 1967 roku opuściła Polskę w towarzystwie męża Wojciecha, kierując się do Francji. W latach 1968–1970 mieszkała w Stanach Zjednoczonych, a od 1971 do 2002 roku osiedliła się w Szwecji. Ostatnie lata życia spędziła we Francji, przekazując większość swoich dzieł do muzeum w Gorzowie Wielkopolskim.
W swojej twórczości i członkostwie Jasińska była aktywna w Ogólnoszwedzkim Związku Artystów (KRO), Stowarzyszeniu Artystek Szwedzkich (FSK) oraz Stowarzyszeniu Artystów Szwedzkich (SKF).
Wystawy indywidualne
Wystawy indywidualne Janiny Jasińskiej to wydarzenia artystyczne, które odbyły się w wielu prestiżowych miejscach. Oto zestawienie jej wystaw:
- 1975, Galeria „Gula Paviljongen”, Sztokholm, Szwecja,
- 1978, Bergshamra Kyrka, Bergshamra, Szwecja,
- 1980, Galeria „B-M”, Västerås, Szwecja,
- 1981, Galeria „17”, Sztokholm, Szwecja,
- 1981, Galeria „Falsted”, Kopenhaga, Dania,
- 1982, „Solna Galleriet”, Solna, Szwecja,
- 1983, Galeria „K-M”, Gävle, Szwecja,
- 1983, Centre Culturel du Carmel, Libourne, Francja,
- 1985, Pirkkala Kunta, Tampere, Finlandia,
- 1986, Galeria „Nykvarn”, Enköping, Szwecja,
- 1987, Galeria „17”, Sztokholm, Szwecja,
- 1987, „Drian Galleries”, Londyn, Wielka Brytania,
- 1989, „Olle Olsson Muzeum”, Solna, Szwecja,
- 1992, Galeria „Näckrosen”, Hudiksvall, Szwecja,
- 1992, Galeria „Yves Fay”, Paryż, Francja,
- 1995, Galeria „17”, Sztokholm, Szwecja,
- 1998, Instytut Polski, Sztokholm, Szwecja.
Wystawy grupowe
Janina Jasińska, w swojej twórczej karierze, brała udział w licznych wystawach, które miały miejsce zarówno w Polsce, jak i za granicą. Poniżej przedstawiamy przegląd jej kluczowych wystaw grupowych.
- 1953-1966, uczestnictwo w większości wystaw ogólnopolskich i okręgowych organizowanych przez ZPAP, festiwalach sztuki w Gdańsku i Szczecinie, a także we „Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki” – „Arsenał”,
- 1975, Galeria „Prisma”, Sztokholm, Szwecja,
- 1976, „Salon wiosenny”, Solna, Szwecja,
- 1976, Muzeum Upplandu, Uppsala, Szwecja,
- 1981, Exposition Internationale Fondatión Joan Miró, Barcelona, Hiszpania,
- 1981, Jubileuszowa Wystawa FSK, Galeria „Heland”, Sztokholm, Szwecja,
- 1981, Museo Español de Arte Contemporáneo, Madryt, Hiszpania,
- 1981, Miejskie Sale Wystawowe, Vila Real, Portugalia,
- 1984, Exposition Internationale d’Art Contemporain, „Hall du Centenaire”, Monte Carlo, Monako,
- 1985, Wystawa członkiń FSK, Galeria „Heland”, Sztokholm, Szwecja,
- 1985, Galeria „Lambert”, Paryż, Francja,
- 1986, Salon Jesienny, Dom Artysty, Sztokholm, Szwecja,
- 1987, Salon Listopadowy, Galeria „Stockholms Mobile”, Sztokholm, Szwecja,
- 1988, Salon Jesienny, Dom Artysty, Sztokholm, Szwecja,
- 1991, „Jesteśmy”, Zachęta, Warszawa, Polska,
- 1992, „Polscy Artyści w Środkowej Szwecji”, Instytut Polski, Sztokholm, Szwecja,
- 1995, Sale wystawowe ratusza w Lidingö, Lidingö, Szwecja,
- 1997, Dom Obywatela, Sztokholm, Szwecja,
- 1998, Wystawa Laureatek FSK, Muzeum „Synvinkel”, Skellefteå, Szwecja,
- 2000, Miejska sala wystawowa „Vingen”, Solna, Szwecja,
- 2000, „Vasa Hallen”, Djurgården, Sztokholm, Szwecja,
- 2000, Muzeum w Laholm, Laholm, Szwecja,
- 2001, Miejska sala wystawowa „Vingen”, Solna, Szwecja.
Nagrody
Janina Jasińska, utalentowana artystka, zdobyła uznanie w środowisku artystycznym, co zaowocowało otrzymaniem licznych wyróżnień. W 1982 roku została uhonorowana Nagrodą Artystyczną Miasta Solna w Szwecji, co stanowiło istotny krok w jej karierze. W 1997 roku z kolei zdobyła Nagrodę Stowarzyszenia Artystek Szwedzkich (FSK), która potwierdziła jej znaczące osiągnięcia w dziedzinie sztuki.
Przypisy
- Twórczyni słynnego Arsenału i jej malarstwo w Spichlerzu, Gazeta Wyborcza Gorzów Wielkopolska 01.03.2019 r.
- „Malarstwo i rysunek Janiny Jasińskiej-Luterek”. Muzeum Lubuskie zaprasza na wystawę, Telewizja Gorzów 05.03.2019 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zdzisław Ruszkowski | Bogusław Mec | Janusz Wituch | Hubert Ronek | Bronia Baum | Krystyn Piotr Ostrowski | Włodzimierz Malczewski | Bohdana Majda | Stefania Tuwimowa | Agnieszka Matysiak | Tadeusz Chmielewski (reżyser) | Joanna Trzepiecińska | Marek Andrzej Michalak | Anna Sobolewska (aktorka) | Agata Malesińska | Katarzyna Łaska | Jennings Tofel | Henryk Steinman | Artur Zagajewski | Ber WarzagerOceń: Janina Jasińska