Anna Sobolewska (aktorka)

---

Życiorys

Anna Sobolewska, córka wybitnych postaci Tadeusza Seweryna, który był etnografem, malarzem, grafikiem oraz muzeologiem, a także badaczką sztuki ludowej, i Teresy z Sobolewskich, już od najmłodszych lat była zanurzona w świat sztuki i nauki. Edukację rozpoczęła przed wybuchem II wojny światowej, a w czasach okupacji kontynuowała naukę na tajnych kompletach, przejawiając niezwykłą determinację w dążeniu do zdobycia wiedzy.

Dzięki aktywności ojca, który był Kierownikiem Oporu Społecznego Okręgowej Delegatury Rządu, Anna z zaangażowaniem wspierała lokalną działalność konspiracyjną, przyjmując rolę łączniczki, stenografki oraz maszynistki. Jej prace obejmowały m.in. przygotowania do akcji, które miały na celu eliminację osób odpowiedzialnych za dyskryminację Polaków, w tym niemieckich oprawców oraz informatorów skazanych przez Cywilne Sądy Specjalne. Oprócz tych aktywności, wyróżniając się talentem fizycznym, Anna uczęszczała do Szkoły Baletowej Ireny Michalczyk oraz uczestniczyła w potajemnych kursach teatralnych Władysława Woźnika.

Jednym z kluczowych momentów w jej życiu był egzamin maturalny, który zdała w 1946 roku. W 1947 roku zapisała się do Polskiego Teatru Akademickiego, gdzie po raz pierwszy wystąpiła na scenie, współpracując z Henrykiem Tomaszewskim. Równocześnie podjęła studia w Państwowej Szkole Dramatycznej w Krakowie, mimo że ojciec wolałby, aby rozwijała swoją karierę w dziedzinie nauki. W wyniku narastającego konfliktu z ojcem, zmieniła nazwisko z Seweryn na Sobolewska, nawiązując w ten sposób do nazwiska swojej babci.

Ukończenie studiów na PWST im. Ludwika Solskiego w Krakowie w 1950 roku otworzyło jej drzwi do kariery artystycznej. Debiutując 10 lutego 1951 roku, Anna rozpoczęła występy w takich miastach jak Kraków, Poznań, Sosnowiec, Bielsko-Biała oraz Gniezno. Na uwagę zasługują jej rolę w filmach, takich jak „Crimen” z 1988 roku oraz w telewizyjnym spektaklu „Krewniaki” z 1982 roku. Nie ograniczała się jedynie do aktorstwa – stworzyła również wspomnienia o swoim ojcu.

W latach 1953-1966 była małżonką Józefa Wiszniowskiego, odpowiedzialnego za organizację teatralną. Choć nie doczekała się potomstwa, jej mocny i melodyjny głos czynił ją doskonałą wykonawczynią piosenek estradowych. Zajmowała się także występami w komediach i farsach, co dodatkowo potwierdzało jej wszechstronność jako artystki.

Role teatralne i estradowe 1951 – 1995

Teatr Polski w Poznaniu

W ramach swojej kariery aktorskiej, zadebiutowała na scenie jako gimnazjalistka w sztuce „Lubow Jarowaja” autorstwa K. Treniewa, w reżyserii T. Muskata, która miała premierę 10 lutego 1951 roku.

Następnie wcieliła się w rolę Gibałczewskiej, Urzędniczki i Murarki w „Wodewilu warszawskim” Z. Gozdawy i W. Stępnia, gdzie reżyserią zajął się A. Kwiatkowski, a premiera miała miejsce 2 czerwca 1951 roku.

W 1951 roku, 22 grudnia, zagrała postać Hanki w „Awans” W. Żółkiewskiej, a premierę wyreżyserował W. Ziembiński.

Później, 6 marca 1952 roku, wystąpiła jako Chochlik w „Balladynie” Juliusza Słowackiego.

1 maja 1952 roku zagrała Mamusię w „Poemacie pedagogicznym” A. Makarenko, reżyserowanym przez M. d’Alphonse.

W końcu, 27 czerwca 1952 roku, zagrała Fruzię w sztuce „Damy i huzary” Aleksandra Fredry, której reżyserią zajął się W. Stoma.

Również Otrębska w „Pani Dulska na rozdrożu” A. Sterna, miała premierę 16 maja 1953 roku, w reżyserii M. d’Alphonse.

Teatr Muzyczny w Gdańsku

W 1958 roku, 18 maja, wystąpiła jako Palmira Beaubisson w „Balu w operze” R. Heubergera, gdzie reżyserią zajęła się D. Baduszkowa.

Teatr Zagłębia w Sosnowcu

W Sosnowcu, w 1961 roku, zagrała Macocha w „Kopciuszku” S. Płonka-Fiszera, której premiera miała miejsce 10 grudnia w reżyserii J. Ulricha.

3 maja 1962 roku, wystąpiła w roli Brunchildy w sztuce „Wyzwolenie Wotana” E. Tollera, reżyserowanej przez Z. Zbrojewskiego.

W 1962 roku, 29 czerwca, zagrała Szambelanową w „Panu Jowialskim” Aleksandra Fredry, a premiera odbyła się pod reżyserią B. Mierzejewskiego.

W 1963 roku, 2 marca, zagrała postać Łuckiej w „Przed ślubem” K. Zalewskiego, w reżyserii T. Przystawskiego.

W tej samej produkcji, 6 czerwca 1963 roku, wcieliła się w rolę Gospodyni w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.

W 1964 roku, 3 stycznia, zagrała Ona w „Pokusie” J.P. Gawlika, reżyserem był A. Słociński.

Teatr Polski w Bielsku-Białej

Na scenie w Bielsku-Białej, zagrała Tadrachową w „Moralności pani Dulskiej” G. Zapolskiej, reżyserowanej przez A. Mianowską, z premierą 28 listopada 1970 roku.

W 1971 roku, wcieliła się w rolę Walentowej, Pani II w „Romansie z wodewilu” W. Krzemińskiego, a premiera odbyła się 16 stycznia.

Swoją obecność zaznaczyła również jako Niewadzka w „Doktorze Judymie” S. Żeromskiego, którego premiera miała miejsce 20 marca 1971 roku.

W tym samym roku, 18 września, wystąpiła jako Olga w „Kartotece” T. Różewicza.

Później, 27 kwietnia 1972 roku, zobaczyliśmy ją w roli Coca Baisos w „Madame Coco” M. Mithoisa.

Natomiast 30 września 1972 roku, zagrała rolę Królowa Matka w „Persach” Ajschylosa.

W 1979 roku, 24 marca, wystąpiła jako Fiokła Iwanowna w „Ożenku” M. Gogola, a premiera miała miejsce w reżyserii A. Nowaka.

Udało jej się również zagrać w „Weselu Kreczyńskiego” A. Suchowo-Kobylina, z premierą 18 stycznia 1980 roku, jako Atujewa.

Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie

Dzięki swojej wszechstronności, zagrała Wielosławską w „Przedwiośniu” S. Żeromskiego, której premiera miała miejsce 18 listopada 1988 roku.

Natomiast 18 grudnia 1988 roku zaintrygowała widzów rolą Maryli w „Ani z Zielonego Wzgórza” L.M. Montgomery.

Kolejną ważną rolą była postać Ciotki w „Iwonie, księżniczce Burgunda” W. Gombrowicza, której reżyserią zajął się H. Adamek, z premierą 25 kwietnia 1990 roku.

Udział w programach teatrów satyry

W latach 1953-1954 działała w Teatrze Satyryków w Poznaniu, gdzie w 1953 roku miała swoje miejsca w „Siódmych potach” w reżyserii A. Hanuszkiewicza oraz „Bez znieczulenia” w reżyserii Cz. Szpakowicza, której premiera odbyła się 13 grudnia.

Oprócz tego, występowała w „Odfajkowane”, gdzie premierę wyreżyserował Cz. Szpakowicz, 3 marca 1954 roku.

W latach 1954-1956, była częścią Teatru Satyryków w Krakowie. Stworzyła niezapomniane chwile w „Ręce do góry” (premiera 15 września 1954) oraz „Targowisko różności” (premiera 1955).

W 1956 roku, w Teatrze Satyry w Katowicach, brała udział w „Co nam zostało z tych lat”, którego premiera miała miejsce 10 marca.

Występy w zespołach kabaretowych w latach 1956–1958

Była członkinią Kabaretu Literackiego „Smok” w Krakowie w 1956 roku, a także Kabaretu Jazzowego „Hot” w Katowicach w 1957 roku.

Dodatkowo, w 1958 roku, występowała w Kabarecie „Barometr”, zorganizowanym w kinie „Praha”.

Najciekawsze programy estradowe z udziałem Anny Sobolewskiej z lat 1952–1990

Artystka brała udział w wielu wyjątkowych programach, takich jak „Poniedziałki satyryczne” w Teatrze Komedii Muzycznej w Poznaniu w 1952 roku oraz „Międzynarodowe Variete” w 1959 roku, będąc pod reżyserią B. Kilkowskiej.

Była również częścią „Dużej Buśki” w 1959 roku oraz „Mijają lata, nie mijają piosenki” w 1960 roku, które organizowano w Bydgoszczy.

Repertuar solowy Anny Sobolewskiej z udziałem pianisty

W repertuarze solowym znalazły się programy patriotyczne, takie jak „Do Ciebie Polsko” oraz „Czy pamiętasz żołnierzu”, a także utwory rozrywkowe jak „W stylu retro” oraz inne dzieła Z. Wiktorczyka i J. Ponityckiego.

---

Oceń: Anna Sobolewska (aktorka)

---