Zygmunt Rudolf

---

Życiorys

Uczęszczał do Gimnazjum Realnego w Sosnowcu, gdzie zdobył solidne podstawy edukacyjne. W 1915 roku, po zdaniu matury z wyróżnieniem, rozpoczął studia na Politechnice Warszawskiej na Wydziale Inżynierii Lądowej oraz na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Matematyki. W latach 1918–1920 odbył służbę wojskową, a następnie w 1922 roku uzyskał tytuł inżyniera dróg i mostów.

Czuł silną potrzebę angażowania się w działania społeczne, będąc aktywnym członkiem Koła Młodzieży Demokratycznej „Zarzewie” oraz Koła Zagłębiowców. W tym samym roku zdobył stypendium naukowe Fundacji Rockefellera, co umożliwiło mu kontynuację nauki na Wydziale Inżynierii Sanitarnej Uniwersytetu Harvarda w Cambridge, gdzie obronił pracę dyplomową z wyróżnieniem.

W latach 1924–1926, podczas studiów na Uniwersytecie Harvarda, pisał pracę doktorską na temat „Hydraulic and Operative Features of Mechanical Filtration”. Niestety, z uwagi na ciężką chorobę oraz śmierć promotora, nie zdołał uzyskać tytułu doktora. Jego czas w Stanach Zjednoczonych zaowocował zdobyciem wiedzy o nowoczesnych osiągnięciach w dziedzinie inżynierii sanitarnej.

Po powrocie do Polski rozpoczął pracę w administracji państwowej, gdzie pełnił ważne funkcje, w tym kierownika Samodzielnego Działu Techniki Sanitarnej w Departamencie Służby Zdrowia Ministerstwa Zdrowia oraz Działu Techniki Sanitarnej w Departamencie Techniczno-Budowlanym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Ponadto, był wiceprezesem Rady Przedsiębiorstwa Państwowego – Zakładów Wodociągowych na Górnym Śląsku oraz rzeczoznawcą przy Polskim Instytucie Wodociągowo-Kanalizacyjnym.

Do 1939 roku sporządzał projekty przepisów prawnych dotyczących problemów techniczno-sanitarnych, takich jak ustawy, rozporządzenia czy zarządzenia. Był jednym z kluczowych organizatorów w zakresie wyposażenia polskich miast w urządzenia techniczno-sanitarne oraz twórcą nowoczesnych metod ochrony środowiska miejskiego przed zanieczyszczeniem.

W 1926 roku zainicjował program kształcenia inżynierów sanitarnych w Polsce, a w 1928 roku rozpoczął wykłady z Techniki Sanitarnej na Wydziale Inżynierii Lądowej i Geodezji Politechniki Warszawskiej. Równocześnie prowadził szkolenia w Państwowej Szkole Higieny, co przyczyniło się do podniesienia standardów edukacyjnych w tej dziedzinie.

Był autorem ponad 150 artykułów naukowych publikowanych zarówno w polskich, jak i zagranicznych czasopismach technicznych. Cieszył się dużym uznaniem w międzynarodowej społeczności, co zaowocowało zaproszeniami do współpracy od organizacji takich jak Komitet Higieny Ligi Narodów czy Stała Międzynarodowa Delegacja ds. Techniki Sanitarnej.

Podczas okupacji niemieckiej pracował jako inżynier w Głównym Urzędzie Budownictwa w Warszawie oraz brał udział w powstaniu warszawskim. Po wojnie, w 1945 roku, został naczelnikiem Wydziału w Ministerstwie Administracji Publicznej w Lublinie, a w 1949 roku objął stanowisko dyrektora Departamentu Techniki Urządzeń Komunalnych.

Dokonał wielu znaczących osiągnięć w swojej karierze, w tym obejmując stanowisko kierownika Katedry Techniki Sanitarnej na Wydziale Inżynierii PW oraz uzyskując tytuł profesora w 1950 roku. Pełnił również funkcje dziekana Wydziału Inżynierii Sanitarnej i był członkiem Senatu Politechniki Warszawskiej.

W latach 1952-1962 był kierownikiem Działu Techniki Sanitarnej w Instytucie Gospodarki Komunalnej. Był autorem 206 książek i artykułów dotyczących ochrony środowiska, balneotechniki, ochrony wód oraz powietrza przed zanieczyszczeniami. Członkostwo w wielu towarzystwach technicznych i naukowych zarówno w Polsce, jak i zagranicą, odzwierciedlało jego profesjonalny wkład w rozwój tych dziedzin.

Był nie tylko radnym Stołecznej Rady Narodowej, lecz także członkiem i wiceprezesem Komisji Gospodarki Komunalnej. Jego życie zawodowe było ściśle związane z dużymi zmianami społecznymi, od czasów PPS do PZPR.

Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, a w 1987 roku został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Politechniki Warszawskiej. Zmarł w Warszawie, a jego ciało spoczywa na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 36-4-24).

Stanowiska

Zygmunt Rudolf odegrał znaczącą rolę w różnych instytucjach i organizacjach, które przyczyniły się do rozwoju techniki sanitarnej oraz gospodarowania wodami. Był osobą wyjątkowo zaangażowaną i wielofunkcyjną.

• Na początku swojej kariery pełnił stanowisko kierownika Samodzielnego Działu Techniki Sanitarnej w Departamencie Służby Zdrowia, działającym w Ministerstwie Zdrowia, co podkreśla jego kluczowy wkład w politykę zdrowotną kraju,
• Wiceprezes Rady Przedsiębiorstwa Państwowego – Zakłady Wodociągowe na Górnym Śląsku, przysłużył się rozwojowi infrastruktury wodnej w regionie,
• Był także rzeczoznawcą przy Polskim Instytucie Wodociągowo-Kanalizacyjnym oraz w Biurze Studiów Związku Miast Polskich, co świadczy o jego wiedzy i doświadczeniu w branży,
• W czasach okupacji był inżynierem w Głównym Urzędzie Budownictwa w Warszawie, gdzie mógł podjąć się trudnych zadań związanych z odbudową,
• W latach 1945–1949 pełnił funkcję naczelnika Wydziału w Ministerstwie Administracji Publicznej w Lublinie,
• Od 1949 roku był dyrektorem Departamentu Techniki Urządzeń Komunalnych w Ministerstwie Administracji Publicznej, rozwijając zasoby techniczne kraju,
• W późniejszych latach pracował jako dyrektor w Ministerstwie Gospodarki Komunalnej, co pokazuje jego zaangażowanie w sprawy gospodarki lokalnej,
• W 1947 roku objął stanowisko kierownika Katedry Techniki Sanitarnej na Wydziale Inżynierii, kształcąc pokolenia inżynierów,
• W latach 1953–1955 oraz 1960–1961 pełnił obowiązki dziekana Wydziału Inżynierii Sanitarnej PW, mając wpływ na kierunek rozwoju uczelni,
• W okresie 1952–1962 działał jako kierownik Działu Techniki Sanitarnej w Instytucie Gospodarki Komunalnej, co umocniło jego pozycję jako eksperta w tej dziedzinie.

Członkostwa

Wieloletnie zaangażowanie Zygmunta Rudolfa znajduje odzwierciedlenie w jego licznych członkostwach w prestiżowych instytucjach. Jako członek:

• Towarzystwa Urbanistów Polskich,
• Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Budownictwa,
• Polskiego Towarzystwa Reformy Mieszkaniowej,
• Naczelnej Organizacji Technicznej,
• Ligi Ochrony Przyrody,
• Związku Absolwentów Uniwersytetu Harvard,
• Czechosłowackiego Związku Gazowników, Wodociągowców i Techników Sanitarnych,
• brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Zdrowia,
• Radnym Stołecznej Rady Narodowej,
• członkiem i wiceprezesem Komisji Gospodarki Komunalnej.

Ordery i odznaczenia

W ciągu swojego życia, Zygmunt Rudolf otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń i nagród, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w rozwój kraju i społeczeństwa.

• Order Sztandaru Pracy I klasy, nadany w 1977 roku,
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1987 roku,
• Order Sztandaru Pracy II klasy, który otrzymał w 1965 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany w 1959 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 czerwca 1948 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany dwukrotnie – pierwszy raz 11 listopada 1936 roku, a następnie w 1946 roku,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955 roku.

Każde z tych odznaczeń podkreśla jego zaangażowanie i zasługi na rzecz kraju i społeczności, w której aktywnie działał.

Upamiętnienie

W 1999 roku Zarząd Główny PZITS postanowił upamiętnić osiągnięcia prof. Zygmunta Rudolfa przez ustanowienie dedykowanego mu medalu. To cenne wyróżnienie ma na celu uhonorowanie jego wkładu w dziedzinę inżynierii.

W 2001 roku, z okazji pięćdziesięciolecia powstania Wydziału Inżynierii Sanitarnej Politechniki Warszawskiej, podczas specjalnej sesji jubileuszowej, w budynku Wydziału Inżynierii Środowiska miała miejsce ceremonia wmurowania tablicy pamiątkowej. Wmurowanie odbyło się 27 października tego samego roku.

---

Oceń: Zygmunt Rudolf

---