Michael Sela

---

Stosunki rodzinne

Michael Sela, znany również jako Mieczysław Salomonowicz, wywodzi się z prominentnej rodziny Salomonowiczów, mającej swoje korzenie w Piotrkowie Trybunalskim oraz Tomaszowie Mazowieckim. Jest synem Jakuba Salomonowicza (1891–1954), który był uznawanym przemysłowcem w Tomaszowie, oraz Rywki z Aleskowskich (ur. 1891). Jego dziadek, Mordka Salomonowicz (1858–1915), również związany z Tomaszowem, osiedlił się w tym mieście w 1875 roku i stał się jednym z najzamożniejszych fabrykantów w regionie. Babcia, Chaja Salomonowiczowa (1859–1930), pochodziła z lokalnej rodziny Marchewów.

Warto nadmienić, że ciotką Mieczysława była Stefania z Marchewów Tuwimowa, żona wybitnego poety Juliana Tuwima, który także miał swoje korzenie w tej samej tomaszowskiej rodzinie. Kiedy Tuwimowie odwiedzali Tomaszów po 1919 roku, regularnie gościli w domu Salomonowiczów aż do roku 1935. Według rodzinnej tradycji, jeden z wierszy Tuwima, w którym pyta: A może byśmy tak, jedyna, / Wpadli na dzień do Tomaszowa? / Może tam jeszcze zmierzchem złotym / Ta sama cisza trwa wrześniowa, odnosi się właśnie do wspomnianych wizyt (ten tekst spopularyzowała w swojej piosence Ewa Demarczyk).

W obliczu wydarzeń września 1939 roku, Tuwimowie, uciekając z Polski do Rumunii, przez trzy tygodnie nocowali u Jakuba Salomonowicza w Bukareszcie.

24 marca 1949 roku w Tel Awiwie Michael Sela związał swój los z Margalit Liebman (1925–1975), córką Zeliga i Lei. Po śmierci pierwszej małżonki, w 1976 roku ożenił się ponownie z Sarą Kika. Z pierwszego małżeństwa ma dwie córki: Irit (ur. 1949) i Orlee (ur. 1953), natomiast z drugiego małżeństwa pochodzi ich trzecia córka, Tamar (ur. 1978). Michael Sela doczekał się także pięciorga wnucząt.

Edukacja

Michael Sela rozpoczął swoją edukację w Tomaszowie, gdzie uczęszczał do chederu oraz szkoły powszechnej. To właśnie w szkole nauczył się języka polskiego, którego, mimo wieloletniego pobytu za granicą, nigdy nie zapomniał. W wieku jedenastu lat, w roku 1935, opuścił swoje rodzinne miasto oraz Polskę, wybierając się z rodziną do Bukaresztu w Rumunii.

W Bukareszcie kontynuował naukę w publicznym gimnazjum, a później przeniósł się do Gimnazjum Polskiego, które znajdowało się w Krajowej. Tam, w 1940 roku, uzyskał świadectwo maturalne. Niestety, w obliczu rosnącej fali faszyzmu w Rumunii, rodzina Salomonowiczów podjęła decyzję o emigracji, kierując się do Palestyny. W lutym 1941 roku dotarł na ziemię przodków.

Po przybyciu do Palestyny, od 1941 roku, rozpoczął studia z zakresu chemii na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, które ukończył w 1946 roku, zdobywając tytuł magistra nauk chemicznych. Jego poszukiwania wiedzy nie zakończyły się w Jerozolimie, ponieważ w latach 1947–48 kontynuował naukę chemii na Uniwersytecie Genewskim w Szwajcarii.

Praca zawodowa i naukowa

W latach 1950–1963 Michael Sela pracował w Zakładzie Biofizyki Instytutu Naukowego Chaima Weizmana w Rechowot, Izrael. Jego badania naukowe w tym okresie przyniosły efekty w postaci licznych publikacji, które wzbogaciły wiedzę w dziedzinie biologii.

W 1954 roku na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie uzyskał tytuł doktora dzięki badaniom przeprowadzonym w Instytucie Naukowym Weizmana. Kolejny rozdział jego kariery miał miejsce w latach 1963–1975, kiedy to kierował nowo utworzonym Zakładem Immunologii Chemicznej. Dodatkowo, w latach 1970–1973 pełnił zaszczytną funkcję dziekana Wydziału Biologicznego, a w latach 1970–1971 był wicerektorem. Następnie, w latach 1975–1985 objął stanowisko rektora uczelni.

W roku 1966 Sela został profesorem immunologii, nosząc tytuł W. Garfield Weston Professor of Immunology. W 1985 roku uzyskał status profesora zwyczajnego. Jego działalność naukowa wspiera wiele towarzystw naukowych, a od 1998 roku jest także członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

Michael Sela jest autorem imponującej liczby publikacji – ponad 800 artykułów, rozdziałów oraz książek, które dotyczą różnych aspektów immunologii, biochemii oraz chemii molekularnej.

Dokonania i osiągnięcia naukowe

Profesor Michael Sela jest uznawanym autorytetem w dziedzinie immunologii, a jego prace w znaczący sposób przyczyniły się do rozwoju nauk medycznych. Jego kluczowe osiągnięcia koncentrują się na badaniach syntetycznych antygenów, które są molekułami stymulującymi odpowiedź immunologiczną ludzkiego organizmu.

Te pionierskie badania doprowadziły do odkrycia fundamentalnych zjawisk immunologicznych, a także do zrozumienia genetycznej kontroli procesów immunologicznych. W rezultacie, prace profesora Seli zaowocowały opracowaniem innowacyjnych szczepionek, które bazują na metodach syntetycznych, co stanowi znaczący krok naprzód w walce z chorobami.

W swojej działalności badawczej, profesor nie tylko skupił się na aspekcie teoretycznym, ale także na praktycznym zastosowaniu swoich odkryć w medycynie. Jego wysiłki miały na celu wykorzystanie poznanych zjawisk do zwalczania chorób autoimmunologicznych, co otworzyło nowe możliwości w terapii tych poważnych schorzeń.

Profesor Sela był jednym z pionierów, którzy jako pierwsi wprowadzili i zastosowali syntetyczne polipeptydy jako antygeny, co miało znaczący wpływ na rozwój badań w immunologii.

Jego liczne osiągnięcia naukowe zostały docenione przez środowisko akademickie, w tym zdobycie Nagrody Wolfa w dziedzinie medycyny w 1998 roku, co potwierdza jego znaczącą rolę w naukach przyrodniczych.

Nagrody i odznaczenia

Michael Sela, znany za swoje detale i wkład w naukę, zdobył liczne wyróżnienia i nagrody przez całą swoją karierę. Oto przegląd jego najbardziej znaczących osiągnięć:

• Nagroda Izraelska w zakresie Nauk Biologicznych / Israel Prize in Natural Sciences (1959),
• Nagroda Rotschilda w dziedzinie chemii / Rothschild Prize in Chemistry (1968),
• Medal Otto Warburga, Niemieckie Towarzystwo Biochemiczne (1968),
• Emil von Behring Prize of the Phillips University (1973),
• Gairdner Foundation International Award, Toronto (1980),
• Nagroda Instytutu de la Vie, Fondation Electricite de France (1984),
• Commander’s Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (1986),
• Officer of l’Ordre de la Legion d’Honneur, Francja (1987),
• Złoty Medal Alberta Einsteina (UNESCO) (1995),
• Harnack Medal of Max-Planck Society (1996),
• Interbrew-Latour Health Prize, Belgia (1997),
• Caballero, Order de San Carlos, Kolumbia (1997),
• Nagroda Wolfa w dziedzinie medycyny (1998), przyznana wspólnie z Ruth Arnon za wybitne osiągnięcia w immunologii,
• Great Officer (Gran Ufficiale) of the Decoration of the Italian Solidarity Star (Onorificenza della Stella della Solidarieta Italiana) (2007).

Wszystkie te nagrody świadczą o jego niezrównanym wkładzie w dziedzinę nauk biologicznych oraz chemicznych, co czyni go jedną z czołowych postaci w swoim obszarze.

Doktoraty honoris causa

Michael Sela jest uznawanym naukowcem, który otrzymał wiele doktoratów honoris causa w ciągu swojej kariery akademickiej.

• Uniwersytet Bordeaux II (1985),
• Państwowy Uniwersytet Autonomiczny w Meksyku (1985),
• Tufts University, Medford MA (1989),
• Colby College, Maine (1989),
• Uniwersytet Ludwika Pasteura w Strasburgu (1990),
• Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie (1995),
• Uniwersytet w Tel Awiwie (1999),
• Uniwersytet Ben-Guriona w Negev (2001),
• Członek Honorowy: Izraelski Uniwersytet Otwarty (2004).

---

Oceń: Michael Sela

---